Bij de discussies over ons nieuwe kansspelstelsel is in ons Parlement het woord regelmatig gevallen: kannibalisatie. Men is er beducht voor, want het houdt in dat bestaande aanbieders worden aangevreten door nieuwkomers in de markt, die de spoeling te dun maken en de concurrentie te ver opvoeren. Vanuit de theorie van de economie gezien is dit een onzinnig idee. Concurrentie is altijd in het voordeel van de consument en wie de slag mist zal het veld moeten ruimen om plaats te maken voor weer nieuwe bedrijven, die het zullen gaan proberen. Een soort economische evolutie, waarbij de nieuwkomers altijd weer zullen proberen het zittende establishment omver te blazen of in elk geval flink pijn te doen. Het dwingt bestaande aanbieders tot voortdurende innovatie en bezinning op haar taken en bestaansrecht. Zo, en niet anders, zal het ook moeten gaan in het woelige wereldje van de kansspelen, nu de huidige monopolies hun langste tijd wel gehad hebben.
Huidige aanbieders
Het is begrijpelijk dat de staat de huidige aanbieders enige bescherming wil geven in een nieuw stelsel. Dat geldt met name voor de Lotto en in mindere mate voor Holland Casino, dat immers op de nominatie staat om verkocht te worden aan commerciële gegadigden. Als HC casino voor casino verkocht wordt is er gelijk voldoende concurrentie geregeld, weer een zorg minder. De Lotto valt eigenlijk in twee onderdelen uiteen: het bekende loterijspel met de balletjes en getalletjes en het Toto gedeelte, wat in het segment sportweddenschappen thuishoort. De loterijen zullen waarschijnlijk niet tot de open markt gaan behoren, dit ligt in te veel landen gevoelig. Bovendien zijn er in ons land best wel aardig veel van die loterijen en of de consumenten nu zitten te wachten op een handvol nieuwe producten is maar de vraag. De angst voor kannibalisatie onder de loterijen door bijvoorbeeld online poker, online casino of meer sportweddenschappen lijkt een tikje overdreven. Loterijen hebben vanouds een vrij groot en trouw publiek, zeker sinds het mogelijk is om automatisch mee te spelen. Voor de Toto ligt dat anders, net als voor weddenschappen op paarden. De Toto zette in 2010 iets meer dan dertig miljoen euro om, de paarden rond de 21 miljoen euro. Nederlanders moeten deze vorm van gokken duidelijk nog ontdekken, er valt niet zo veel te kannibaliseren.
Huidige inkomsten
Zien onze parlementariërs dan spoken? Ik vrees van wel. Waar het de staat om moet gaan is ten eerste dat de huidige inkomsten voor de schatkist geborgd blijven en liefst nog een stukje kunnen groeien. Ten tweede zijn daar de opbrengsten voor maatschappelijke doelen en de staatssecretaris heeft al aangegeven dat het nieuwe gokken (mijn benaming overigens) extra middelen voor die doelen moet opleveren, met name de sport zou daar van moeten profiteren. Welnu, de bijdragen aan de sport van bedrijven als Bwin, Betfair, William Hill, Ladbrokes, Paddy Power, Sportingbet, Unibet en zo voort, zijn in Europa aanzienlijk, niet alleen uit licenties en belastingen, maar ook door directe sponsoring van sportorganisaties en sportevenementen. Hoezo kannibalisatie?