de rechtbank in Montgomery, Alabama
Uit als een nachtkaars. Negen verdachten, bakken vol met aanklachten, banden vol met afgeluisterde gesprekken, drie bekentenissen en dus tevens getuigen à charge, een jaar voorbereiding en verhoren en aan het eind van de rit staan de aanklagers met lege handen. Aan zes dagen beraadslagen had de jury niet genoeg om zelfs maar tot één enkele veroordeling te komen. Wel tot een aantal vrijspraken. Zoals de gewoonte is in Amerika verklaart de rechter zo’n proces tot mistrial en zal hij een nieuwe zaak op de rol zetten, aangenomen dat de federale aanklagers daar dan nog zin in hebben.
Een beetje blufpoker
De toonzetting in de media was al geruime tijd dat er veel tegenstellingen in de verklaringen zaten en delen van het bewijsmateriaal werden eerder als ontlastend uitgelegd. De verdedigers begonnen zich steeds meer op hun gemak te voelen, wat zich o.a. uitte in het horen van slechts een enkele getuige, omdat de verdediging vond dat de aanklagers helemaal niets bewezen hadden. Een beetje blufpoker, ongetwijfeld, maar uiteindelijk succesvol. Maar waar was het eigenlijk allemaal om te doen?
Even terug in de tijd. Twee grote amusementscentra met duizenden medewerkers hadden elektronische bingo machines opgesteld, die volgens hen buiten de categorie gokapparaten vielen. Ook kleinere centra hadden dergelijke apparaten staan. De gouverneur in Alabama, Bob Riley (foto), dacht er anders over en begon een ware kruistocht tegen de machines, met complete razzia’s en een speciale taskforce on illegal gambling. De ene rechter na de andere werd ingeschakeld dan weer door de ene partij om een inval voor elkaar te krijgen, dan weer door de andere partij om het te voorkomen. Toen de grote centra niet langer aan de invallen leken te gaan ontkomen, sloten zij hun deuren.
Duizenden mensen kwamen op straat te staan en dat in een staat, die toch al een fors werkeloosheidscijfer kent. Intussen was er een wetsvoorstel lopende, waarmee elektronisch bingo mogelijk zou worden. De wet kwam moeiteloos door de senaat, toen alles ineens een andere wending nam. De FBI deed invallen bij een aantal mensen thuis en kwam met het verhaal dat er sprake was geweest van grootschalige omkopingspraktijken om die wet erdoor te krijgen. Elf mensen werden gearresteerd, waarvan er uiteindelijk negen voor de rechter moesten verschijnen. De FBI bleek al geruime tijd bezig met afluisteren op grote schaal. De wet sneuvelde vervolgens in het Huis van Afgevaardigden en daarmee was dat deel weer terug bij af. Maar het onderzoek ging verder en resulteerde uiteindelijk begin juni in een proces, dat alle media in Alabama en ver daarbuiten in zijn greep hield.
Sprake van samenzwering
Gaandeweg bleek de zaak niet erg degelijk in elkaar te steken. Er zou sprake zijn van een samenzwering, maar tijdens het proces werd dat steeds ongeloofwaardiger. Er zouden een aantal senatoren en afgevaardigden benaderd zijn voor steekpenningen als ze de wet maar zouden steunen, en op dit punt bleek hoe glad het ijs is waarop Amerikaanse politiek bedreven wordt. Aan de lopende band worden allerlei campagnes gevoerd en al die kassen worden gespekt door sympathisanten en bedrijven. En bedrijven geven zelden iets uit overtuiging, maar alleen als ze bij de kandidaat van hun keuze een zeker belang hebben of dat daar denken veilig te kunnen stellen. Dat werd ook de kern van dit proces: was er daadwerkelijk sprake van omkoping, of van slimme campagnegiften, of bewoog het zich allemaal slechts op de grens van het toelaatbare?
Steve Flowers is columnist met zestien jaar werkervaring in de wetgevende macht van de staat en zijn columns worden in 72 verschillende media gepubliceerd. Vlak voor de jury in beraad ging vroeg hij zich openlijk af, waar nou toch dat bewijs zat waar de aanklagers zo over hadden gejubeld. Dat was al begonnen bij aanvang van het proces toen bleek dat de aanklagers wel erg onervaren waren en in een enkel geval de namen van de verdachten niet eens juist wisten uit te spreken. Flowers beschreef de zaak tegen Senator Quinton Ross als een soort zelfmoord van de 
aanklagers. Ross had de eigenaar van Victoryland, Milton McGregor (foto rechts), om een campagnebijdrage gevraagd en daarbij aangegeven dat hij het wetsvoorstel zou steunen. Vragen om een campagnebijdrage is niet strafbaar en Ross was altijd al een voorstander van verruiming van de wetgeving. Dus was de vraag gerechtvaardigd, waarom je iemand zou omkopen, die toch al publiekelijk had gezegd voor het wetsvoorstel te zullen gaan stemmen. Tot overmaat van ramp voor de aanklagers is Ross ook nog eens heel sympathiek en de jury voelde zich duidelijk ongemakkelijk toen hij in de beklaagdenbank kwam te zitten, een omstandigheid waar zijn advocaat wel raad mee wist. Ross werd volledig vrijgesproken overigens.
Belang bij uitslagen
Een andere senator Jim Preuitt staat bekend als puissant rijk, zeker niet iemand die je met een zakje dollars voor je zaak kunt winnen. Maar rijk zijn wil niet automatisch zeggen dat je onkreukbaar bent, maar de zaak tegen hem was uiterst dun. De jury kwam er dan ook niet uit. Ook over de andere senator, Harri Ann Smith, werd verdeeld gestemd door de jury. Ook zij stond al bekend als een verklaard voorstander van de wet, dus ook hier de vraag, waarom een voorstander nog gaan omkopen? Het leek hier eerder om een soort beloning te gaan, een teken van erkentelijkheid voor de gegeven steun.
Ook stonden een aantal lobbyisten in de beklaagdenbank, maar ook daarvan werd er niet één veroordeeld. De lobbyist Robert Geddie werd zelfs helemaal vrijgesproken. En dan de kwade genius achter alles, de eigenaar van Victoryland Milton McGregor, die ontegenzeggelijk heel
veel belang had bij gunstige uitslagen in de Senaat en het Huis. Hij had enorm geïnvesteerd in Victoryland en in een ander amusementscentrum, Country Crossing (foto), geleid door Ronald Gilley. Gilley was één van de verdachten, die tegenover de FBI schuld bekende, iets waar hij nu misschien enorm spijt van heeft. McGregor werd op drie aanklachten, o.a. omkoperij, vrijgesproken en zal opgelucht adem halen. Als er iemand was, die tegen een veroordeling had kunnen aanlopen, leek hij het wel.
Inmiddels is de wetgeving in Alabama aangescherpt op het punt van campagnebijdragen en de openheid daarvan. Geen overbodige luxe want, om columnist Steve Flowers nog maar even te citeren:
“Aan het einde van de dag zal alles ingekookt zijn tot slechts één vraag: is het aanbieden van een campagnebijdrage omkoping? Als dat het geval is dan hadden deze jonge federale aanklagers Washington helemaal niet hoeven te verlaten om een veroordeling los te krijgen. Ze hadden gewoon de straten van de hoofdstad van dit land kunnen aflopen om daar alle 535 leden van het Congres te arresteren.”
